In diverse Groninger gemeenteraden is de concept-RES (Regionale Energiestrategie) al behandeld. In andere Groninger gemeenten buigt de gemeenteraad zich binnenkort over dit onderwerp. In het kort: In de RES wordt geregeld dat 30 regio’s samen 35 TerraWatt (TW) aan duurzame energie opwekken. Dat is gemiddeld 1,17 TW per regio, leert een simpele rekensom. Niettemin wil de provincie Groningen, als één regio, een bod doen van 5,7 TW. Dat is maar liefst 1/6 van de totale landelijke opgave. En zelfs dat gaat voor GroenLinks nog niet ver genoeg. Deze partij wil in deze provincie 7+ TW opwekken en haar eigen absurde, landschapsvernietigende klimaatagenda erdoorheen drukken. “Daarmee wordt Groningen -wederom- het stopcontact van Nederland”, vindt Statenlid Hans Haze van Groninger Belang.

Groninger lokale partijen nemen stelling tegen landschapsvervuiling

Geen draagvlak in Groningen 
Er is onvoldoende draagvlak onder de Groningers als het gaat om de energietransitie. Dat constateert het Sociaal Planbureau Groningen na onderzoek onder bijna 3500 Groningers, meldt RTV Noord op 16 september 2020. “Niettemin lijkt de RES er zonder enige juridische democratische legitimiteit doorheen gedrukt te worden”, stelt Haze. “De concept-RES is een ‘slikken of stikken’ notitie geworden.” Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen stellen dat het voorgenomen bod van 5,7 TW een optelsom is van lopende projecten, vergunde projecten en geplande projecten. “Waar geen rekening mee wordt gehouden is draagvlak onder de Groningers. Wat nu als een project niet doorgaat? Worden de gemiste TW’s dan bij een andere Groninger gemeente in de maag gesplitst? Neemt het Rijk dan de regie over en worden er dan gebieden aangewezen?”

“Eerst één probleem oplossen, dan een ander probleem creëren”
Ondertussen speelt de aardbevingsproblematiek nog steeds in grote delen van de provincie.  Haze: “Gedupeerden voelen zich niet veilig in hun eigen woning die vol scheuren zit, huizen die grote schade hebben. Problemen veroorzaakt door de gaswinning, omdat Groningen deze bron van energie voor Nederland moest leveren. Zonder dat daar iets tegenover heeft gestaan voor de Groningers. Laten we eerst dát probleem oplossen, voordat we naast mensen hun woning óók hun leefomgeving om de zeep helpen.”

Verzet in de Ommelanden
Daar waar de klimaat-kamikazepiloten van GroenLinks de touwtjes stevig in handen hebben in het college van GS én in de gemeente Groningen gloort er gelukkig hoop aan de horizon in de Ommelanden. De elf plattelandsgemeenten waar men de leefomgeving, de rust en ruimte wél weet te waarderen. Het Groningerland waar lokale partijen nog altijd hun eigen koers varen en beslissingen nemen die goed zijn voor hún inwoners. Zoals in de gemeente Oldambt waar eerder deze week de raad zich keerde tegen de concept-RES. “Te ambitieus”, vat fractievoorzitter Ger Klein van Gemeentebelangen Oldambt het energieplan samen.

Spiegeltjes en kraaltjes
Gemeentebelangen Oldambt had voor de raadsvergadering van 14 september 2020 al aangegeven tegen de concept-RES te zullen stemmen. “Maar we hadden niet verwacht een meerderheid in de gemeenteraad mee te krijgen”, vertelt Klein. “Binnen onze fractie was er geen discussie. Natuurlijk moeten we wat doen, maar niet op deze manier en zeker niet zoveel.” Klein ziet met lede ogen aan hoe de windmolens langs de N33 bij Meeden de horizon vervuilen. “Daar wordt wel heel duidelijk dat je dit op deze manier niet moet willen.” Op een meerderheid in de raad had Klein niet gerekend, “maar de steun van de CDA-fractie in Oldambt heeft de criticasters van de concept-RES aan een meerderheid geholpen. Dat is fijn.” Ger Klein heeft dan ook een boodschap voor de gemeenteraden die nog moeten beslissen over de concept-RES. “Maak van ons Groninger landschap geen spiegeltjeslandschap, neem geen genoegen met kraaltjes voor onze inwoners.”

Unanimiteit ver te zoeken
Ondertussen worden ook in Delfzijl en Veendam de messen geslepen om de concept-RES te fileren. Ook hier onder aanvoering van de lokale partijen die het voortouw nemen tegen landschapsvervuiling en vóór de leefbaarheid in hun gemeenten strijden. Van de door de provincie gewenste unanimiteit is niets meer te zien, zoals ook het Sociaal Planbureau Groningen al constateerde. Dit vanwege een ronduit tekortschietende en zeer gebrekkige communicatie van de betrokken overheden. Haze: “Met de provincie voorop, die handig met hun vingertje naar de gemeenten wijzen.”

Het college van Gedeputeerde Staten zegt participatie van inwoners in de RES-projecten belangrijk te vinden. Maar het college heeft nog niet bedacht hoe dit te realiseren, constateert Groninger Belang. De groene ambitie is duidelijk belangrijker voor het college, dan participatie en betrokkenheid van de bevolking. “Dus worden de RES-plannen er gewoon doorheen gedrukt.”

Groninger Belang
Is de Statenfractie van Groninger Belang tegen verduurzaming? “Nee”, zegt Haze resoluut, “Maar zoals gezegd mag het wel ietsje minder en véél verstandiger.” Groninger Belang is voor windmolens op zee. Zonnepanelen horen op daken van bedrijven en op industrieterreinen. “En zeker niet op landbouwgrond. Verder juicht Groninger Belang de doorontwikkeling van groen waterstof toe.”

Hoe nu verder?
Groninger Belang wil dat de gemeenteraden beslissen en het laatste woord hebben. Dat betekent dat het Rijk en de provincie de doelstellingen niet van bovenaf moeten gaan opleggen. Daarnaast wil Groninger Belang dat er een  breed draagvlak is onder de inwoners voor de projecten die gerealiseerd gaan worden én dat omwonenden meeprofiteren van de winst. Haze: “Per slot van rekening worden veel duurzaamheidsprojecten gesubsidieerd van gemeenschapsgeld. Dus mogen inwoners naast het dragen van de lasten ook meeprofiteren van de lusten.”

Groninger Belang dient tijdens de vergadering van de Provinciale Staten op 30 september een motie in die het college van Gedeputeerde Staten oproept om exploitanten en investeerders van wind- en zonneparken te verplichten om 10 procent van de bruto-opbrengst te storten in een fonds. Haze: “Dit fonds kan worden aangewend om verduurzamingsprojecten in de eigen regio te ondersteunen én te borgen dat we geen Gaswinning 2.0 krijgen. Dus dat die honderden meters hoge rotzooi straks opgeruimd wordt als we er klaar mee zijn. En dat zonneparken niet tot in den eeuwigheid blijven staan, omdat exploitanten al met de winst zijn weggelopen.”

Eerlijk verdeeld
Groninger Belang vindt verder dat het succes van de RES niet af mag hangen van Groningen. Natuurlijk is er ruimte in Groningen en natuurlijk kan de provincie meer bieden dan het 1/30 deel van 1,17 TW. Ook Groninger Belang vindt duurzaamheid belangrijk, maar vindt ook dat regio’s de opgave eerlijk dienen te verdelen. “En daarvan is nu geen sprake”, besluit Haze.